Máyap a ‘yoras pû kekó’ngan!
Ákû i Anak ning Aláya at ngéni isundû tá’ ne ing pámanigáral king pámaniulat Kulitan kambe ring tútukîng dáke ning Pámangulit: ding kulit a mágkas.
Ding kulit a mágkas íla ring katumbalas ding consonants o katinig king Filipino. Kalúpa ding siuálâ, ding kulit a mágkas íla ring building blocks ning pámanigáral king Kulitan. Déting kulit a mágkas íla pin ding
ga, ka, nga, ta, da, na, la, sa, ma, pa, at ba.
Déting kulit a mágkas é la anting alpabétu nuné alpasilabariu o abugida. Mángabaldúgan, bálang kulit (glyph ) atin yang tambing siuálâng /a/, at déti mípapalitan la kapamílatan ding pámaglage garlit king bábo o lálam ra, o kaya pámaniagdag kulit a siuálâ o kulit a mágkas síping ra. At iting siuálâ mamamaté ya ustung siníping ya kaibat na ing metung kulit a mágkas. Iti ya ing mákayalíuâ nang taglé ning Kulitan kumpara kareng alíuâ pang pámaniulat ning kapuluan. Úling ing Kulitan é ya gágámit virama o “vowel-killer” (kulit a úgis-kurus) a pékilala nang Fray Francisco López kanitang banuâng 1620 nung nókarin iti magagámit ya king Baybáyin.
Lauan ia ing tarátu king lálam:
At kéni ké pa pupúsan ing pámanigáral Kulitan. Anggâ king tútukîng pámitalamitan!Mayap a ‘yóras! Dakal pûng salámat!
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
(English)
Good day to all of you!
I am Anak ning Aláya and now let us continue our study of Kulitan writing with the next part of Pámangulit: the kulit a mágkas.
Kulit a mágkas are the equivalent of consonants or katinig in Filipino. Like the siuálâs, kulit a mágkas are the building blocks of studying Kulitan writing. These kulit a mágkas are
ga, ka, nga, ta, da, na, la, sa, ma, pa and ba.
These kulit a mágkas are not alphabets but rather are alphasyllabaries or abugida. Meaning, each kulit (glyph) has its own inherent vowel sound /a/, and their sounds are altered by putting garlit (diacritical marks) above or below them, or by adding another kulit a siuálâ or kulit a mágkas after them. And this inherent vowel sound terminates whenever a consonantal character follows after it. This is a unique characteristic of Kulitan compared with other scripts in the archipelago. Because Kulitan does not use a virama or “vowel-killer’ (a cross-shaped glyph) introduced by Fray Francisco López in the year 1620 and being used in writing Baybayin.
Refer to the picture below:
And here I end for this time our Kulitan writing study. Until next time we meet again. Good day! Thank you!